Communiceren met je kind - Ondersteunde Communicatie - zonder hulpmiddelen

We kunnen onze spraak ook zonder extra hulpmiddelen ondersteunen. Dan gebruiken we enkel ons lichaam. Voorbeelden hiervan zijn mimiek, lichaamshouding, (natuurlijke) gestes, … en ook het gebruik van gebarensystemen en gebarentaal.

Een voorbeeld hiervan is SMOG, Spreken met ondersteuning van gebaren. Het is een vorm van ondersteunde communicatie waarbij de kernwoorden in een gesproken zin ondersteund worden door een gebaar. Op die manier kunnen mensen met een communicatieve beperking hun noden en behoeften duidelijker kenbaar maken en/of hun omgeving beter begrijpen.

Het gebruik van gebaren simultaan met gesproken taal, kan mensen helpen om die gesproken taal beter te begrijpen, en om zichzelf beter uit te kunnen drukken. Wanneer we onze gesproken taal ondersteunen met gebaren wordt onze boodschap zowel hoorbaar als zichtbaar. Dat vergroot de kans dat de boodschap juist begrepen wordt. We gaan ook automatisch trager communiceren, waardoor we onze gesprekspartner meer tijd geven om de boodschap te begrijpen.

Anderzijds wanneer iemand met een communicatieve beperking gebaren gebruikt, krijgt deze persoon hierdoor de kans om een interne taal op te bouwen, zijn of haar woordenschat uit te breiden en bepaalde taalstructuren te leren. Dit kan de persoon stimuleren in het leren spreken, indien dit tot haar of zijn mogelijkheden behoort. Het gebruik van ondersteunende communicatiemiddelen zal in ieder geval nooit het leren spreken tegenhouden.

Er zijn verschillende onderzoeken die de positieve effecten van SMOG verklaren. Een van die verklaringen is dat veel mensen beter en gemakkelijker informatie verwerken langs visuele weg dan langs auditieve weg. Een gebaar is dus gemakkelijker toegankelijk dan een woord. Een andere verklaring is, dat woord en gebaar samen een uitstekende vorm van meer-kanalige informatieverwerking is. Het signaal wordt hierdoor als het ware versterkt binnengebracht.

Meer informatie:

• https://smog.vlaanderen  (deze nieuwe website komt online in het voorjaar van 2023)
• https://nl.wikipedia.org/wiki/Spreken_met_ondersteuning_van_gebaren

Tips om taal te stimuleren

Hoe meer taal, hoe beter!

Van babygeluidjes naar woorden en zinnen: een taal leren is een wonder! Je kind oefent zelf heel veel met zijn of haar stem, maar heeft vooralanderen nodig om talen te leren. Ouders, grootouders, kinderbegeleiders, … helpen hierbij door veel te praten. Al vanaf de geboorte kan een kind één of meerdere talen leren.

Uit onderzoek blijkt dat jonge kinderen vooral taal leren door veel met hen te praten. Op die manier herkennen ze klanken en woorden en leren ze nieuwe woorden. Hoe meer je praat met je baby, hoe meer kansen je baby krijgt om taal te horen. Je baby geniet van jouw stem en gezichtsuitdrukkingen. Daarom stimuleren we iedereen om vanaf het prille begin, elke dag, heel veel, met baby’s te praten. 

Praten met je kind kan de hele dag. Vertel spontaan wat je doet of wat er rondom jullie gebeurt. Lees een verhaaltje voor, zing een liedje of speel spelletjes … Praat niet alleen ‘tegen je baby’ maar ook ‘met je baby’: voer echte gesprekjes samen. Reageer bijvoorbeeld op de geluidjes, bewegingen of glimlach van je baby. Eet- en verzorgingsmomenten zijn ideale babbelmomenten. Wat je ook zegt of zingt, alle kinderen genieten ervan. Je bouwt een band op en stimuleert zo ook hun taalontwikkeling. Want taal leren, doen baby’s en peuters samen met jou.

Niet alleen ouders, maar ook grootouders, kinderbegeleiders, kleuterjuffen, …  spelen een belangrijke rol. Zij helpen een kind om een taal goed te leren.

Meer informatie:

• https://www.kindengezin.be/nl/thema/ontwikkeling-en-gedrag/taal-en-meertaligheid/hoe-stimuleer-ik-taalontwikkeling-mijn-kind

Tips om de verbale boodschap kracht bij te zetten

Praat rustig, voldoende traag en duidelijk. Maak zoveel mogelijk gebruik van je lichaamstaal en mimiek. Je kan wat je zegt visueel maken door aan te wijzen, zelf voor te tonen en concreet materiaal te gebruiken om iets duidelijk te maken (zoals speelgoed, boeken, voorwerpen, …). Grijp zoveel mogelijk alledaagse handelingen en gebeurtenissen aan om te vertellen, benoemen, praten. Soms laat een antwoord even op zich wachten. Geef je gesprekspartner voldoende tijd en ruimte en wacht geduldig op hun initiatief. Bij het maken van een fout, kan je het best positief verbeteren door de uiting te herhalen op de juiste manier (terugkaatsen) of door vragen te stellen.